Chiết khấu là gì? 7 cách giúp doanh nghiệp bứt phá doanh thu

Trong kinh doanh hay tài chính, bạn có thể đã từng nghe đến thuật ngữ “chiết khấu”, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ chiết khấu là gì, có bao nhiêu loại và cách áp dụng sao cho hiệu quả. Đây không chỉ đơn thuần là việc giảm giá đơn hàng, mà còn là một công cụ tài chính quan trọng giúp doanh nghiệp kích thích mua hàng, quản lý dòng tiền, và tối ưu hóa lợi nhuận. Trong bài viết này, cùng NextX – Phần mềm quản lý khách hàng khám phá chi tiết về khái niệm, các loại chiết khấu phổ biến và phương pháp áp dụng chiết khấu hiệu quả trong kinh doanh.

I. Chiết khấu là gì?

Chiết khấu là một khái niệm đa nghĩa, được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như kinh doanh, tài chính, kế toán và đầu tư. Dù ở mỗi bối cảnh, cách hiểu có thể khác nhau, nhưng điểm chung là chiết khấu đều liên quan đến việc giảm giá trị ban đầu của một sản phẩm, dịch vụ hoặc dòng tiền theo một cơ chế tính toán nhất định. Để hiểu rõ bản chất của chiết khấu là gì, chúng ta cần phân tích từng góc nhìn cụ thể.

Xem thêm: Kiểm kê hàng tồn kho là gì? Quy trình và phương pháp hiệu quả

1. Chiết khấu trong kinh doanh 

Trong môi trường kinh doanh, chiết khấu là khoản giảm giá trực tiếp mà người bán áp dụng cho khách hàng, nhằm mục đích kích cầu tiêu dùng, đẩy mạnh doanh số hoặc tri ân đối tác lâu năm. Doanh nghiệp thường triển khai các hình thức như: chiết khấu theo số lượng, chiết khấu theo giá trị đơn hàng hoặc thời điểm thanh toán. Ví dụ, nếu bạn mua trên 50 sản phẩm, có thể được giảm 10%. Đây là chiến lược phổ biến giúp tăng sức cạnh tranh, giải phóng hàng tồn kho và thu hút khách hàng mới trong thị trường nhiều biến động.

2. Chiết khấu trong tài chính và đầu tư

Trong lĩnh vực tài chính, chiết khấu là phương pháp dùng để quy đổi dòng tiền tương lai về giá trị hiện tại, từ đó hỗ trợ đánh giá tính khả thi và hiệu quả của một khoản đầu tư. Thông qua mô hình NPV (Giá trị hiện tại ròng) hoặc DCF (Chiết khấu dòng tiền), nhà đầu tư có thể so sánh giữa các phương án tài chính khác nhau. Việc chọn đúng tỷ lệ chiết khấu phản ánh chính xác rủi ro, chi phí vốn và kỳ vọng lợi nhuận. Đây là kiến thức cốt lõi giúp đưa ra quyết định đầu tư chính xác, tránh lãng phí nguồn lực cho những dự án không sinh lời như kỳ vọng.

3. Chiết khấu trong kế toán

Chiết khấu trong kế toán được chia thành chiết khấu thương mại và chiết khấu thanh toán, mỗi loại có cách ghi nhận khác nhau. Chiết khấu thương mại là phần giảm giá trực tiếp trên hóa đơn bán hàng, thường không hạch toán riêng mà ghi nhận theo giá sau chiết khấu. Ngược lại, chiết khấu thanh toán là khoản ưu đãi tài chính khi khách hàng thanh toán sớm, và sẽ được ghi nhận là chi phí hoặc doanh thu tài chính. Việc hiểu rõ hai loại chiết khấu này giúp doanh nghiệp hạch toán chính xác, quản lý tài chính minh bạch và tuân thủ quy định kế toán và thuế một cách nghiêm túc.

4. Chiết khấu trong ngân hàng và tiền tệ

Trong ngân hàng và chính sách tiền tệ, chiết khấu được hiểu là việc ngân hàng chiết khấu các loại giấy tờ có giá như hối phiếu, thương phiếu để cấp vốn ngắn hạn cho doanh nghiệp. Sau đó, ngân hàng có thể đem những giấy tờ này đến ngân hàng trung ương để thực hiện tái chiết khấu nhằm tăng cường thanh khoản. Đây là một công cụ quan trọng giúp ngân hàng thương mại xoay vòng vốn và ngân hàng trung ương điều tiết lượng tiền trong lưu thông. Qua đó, chiết khấu gián tiếp ảnh hưởng đến lãi suất thị trường, tốc độ tăng trưởng kinh tế và chính sách tiền tệ quốc gia.

II. Một số thuật ngữ liên quan đến chiết khấu 

• Hệ số chiết khấu:Là con số dùng để quy đổi giá trị dòng tiền trong tương lai về hiện tại, dựa trên tỷ lệ chiết khấu và thời gian. Thường được dùng trong mô hình NPV hoặc DCF để đánh giá hiệu quả đầu tư.
• Tỷ lệ chiết khấu (Discount Rate): Là mức lãi suất dùng để chiết khấu dòng tiền tương lai về hiện tại, phản ánh chi phí vốn, rủi ro và lợi nhuận kỳ vọng của nhà đầu tư.
• Suất chiết khấu: Cách gọi khác của tỷ lệ chiết khấu, được dùng trong phân tích tài chính hoặc kế toán doanh nghiệp để tính giá trị hiện tại của dòng tiền.
• Lãi chiết khấu: Là phần lãi được trừ trước khi giải ngân khoản vay. Ví dụ vay 100 triệu với lãi chiết khấu 5%, người vay nhận 95 triệu nhưng trả đủ 100 triệu khi đến hạn.
• Tái chiết khấu: Là nghiệp vụ ngân hàng trung ương mua lại giấy tờ có giá đã được ngân hàng thương mại chiết khấu trước đó, giúp bổ sung thanh khoản và điều tiết tiền tệ.

III. Các loại chiết khấu phổ biến trong kinh doanh

Xem thêm: Tìm hiểu vai trò nhà phân phối và đại lý trong môi trường kinh doanh

1. Chiết khấu khuyến mại

Chiết khấu khuyến mại là hình thức giảm giá áp dụng trong các chiến dịch marketing ngắn hạn nhằm mục đích tăng lượng tiêu thụ, giới thiệu sản phẩm mới, hoặc xả hàng tồn kho. Doanh nghiệp thường áp dụng chiết khấu theo % giá bán (ví dụ giảm 10%, 20%) trong các dịp như lễ, Tết, sinh nhật thương hiệu, hoặc sự kiện đặc biệt. Chiết khấu khuyến mại giúp người tiêu dùng có cảm giác mua hàng “hời”, từ đó thúc đẩy quyết định mua sắm nhanh hơn. Đây là loại chiết khấu dễ nhận biết và thường thấy nhất trong các chương trình giảm giá siêu thị, cửa hàng hoặc bán hàng online.

2. Chiết khấu số lượng

Chiết khấu số lượng là hình thức giảm giá khi khách hàng mua với số lượng lớn hơn mức quy định. Đây là cách doanh nghiệp khuyến khích khách hàng tăng số lượng mua, từ đó tăng tổng giá trị đơn hàng và tối ưu chi phí vận hành. Ví dụ, mua từ 10 sản phẩm trở lên giảm 5%, từ 50 sản phẩm trở lên giảm 10%. Doanh nghiệp bán buôn, nhà phân phối thường sử dụng loại chiết khấu này như một chính sách bán hàng dài hạn. Cách này vừa giúp tăng doanh số, vừa hỗ trợ khách hàng tiết kiệm chi phí.

3. Chiết khấu thương mại

Chiết khấu thương mại là loại chiết khấu mà nhà sản xuất hoặc nhà phân phối áp dụng cho các đại lý, đối tác bán lẻ hoặc nhà phân phối cấp dưới. Mục tiêu là tạo động lực cho các bên trung gian bán được nhiều hàng hơn và đảm bảo sự gắn kết lâu dài. Chiết khấu thương mại có thể được quy định theo từng bậc hợp tác, ví dụ đại lý cấp 1 được chiết khấu 20%, cấp 2 là 15%. Đây là một phần không thể thiếu trong các chính sách giá bán sỉ của nhiều ngành như thực phẩm, mỹ phẩm, đồ gia dụng,…

4. Chiết khấu thanh toán

Chiết khấu thanh toán là khoản giảm giá dành cho khách hàng nếu họ thanh toán sớm hơn thời hạn quy định. Mục đích chính là thúc đẩy dòng tiền nhanh hơn, giúp doanh nghiệp tăng tính thanh khoản và giảm rủi ro công nợ. Ví dụ, nếu thanh toán trong vòng 7 ngày kể từ ngày xuất hóa đơn, khách hàng sẽ được chiết khấu 2% trên tổng giá trị đơn hàng. Đây là loại chiết khấu phổ biến trong B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp) và có tác dụng khuyến khích khách hàng thanh toán đúng hạn hoặc sớm hơn dự kiến.

IV. Lợi ích của chiết khấu đối với doanh nghiệp là gì?

Xem thêm: Quy trình quản lý công nợ phải thu hiệu quả giúp tối ưu hoá dòng tiền

1. Gia tăng doanh số

Một trong những lợi ích rõ rệt nhất của chiết khấu là gì, là khả năng kích thích hành vi mua hàng. Khi khách hàng nhìn thấy cơ hội tiết kiệm, họ có xu hướng ra quyết định mua nhanh hơn hoặc mua nhiều hơn so với dự định ban đầu. Nhờ đó, doanh nghiệp dễ dàng đẩy mạnh doanh số trong ngắn hạn, đặc biệt trong các chiến dịch khuyến mãi theo mùa hoặc ra mắt sản phẩm mới. Việc gia tăng doanh số cũng giúp thương hiệu mở rộng thị phần và nâng cao nhận diện.

2. Tối ưu dòng tiền và thu hồi công nợ nhanh

Đối với doanh nghiệp B2B hoặc hoạt động theo hình thức công nợ, chiết khấu thanh toán là công cụ hiệu quả khuyến khích khách hàng thanh toán sớm. Việc này giúp doanh nghiệp nhanh chóng thu hồi công nợ, cải thiện dòng tiền và rút ngắn vòng quay vốn lưu động, từ đó chủ động hơn trong các kế hoạch tái đầu tư, sản xuất và vận hành. Dòng tiền ổn định cũng nâng cao khả năng chống chịu rủi ro tài chính, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động.

3. Tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, mức chiết khấu hấp dẫn có thể trở thành lợi thế giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng mới, giữ chân khách hàng cũ và tạo sự khác biệt so với đối thủ. Chiết khấu không chỉ là cách giảm giá đơn thuần, mà còn là thông điệp về sự thấu hiểu và quan tâm khách hàng. Khi được truyền thông tốt, đây còn là công cụ PR hiệu quả giúp xây dựng hình ảnh thương hiệu tích cực.

4. Xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng

Chiết khấu là hình thức tri ân khách hàng thân thiết hoặc đối tác chiến lược, thể hiện sự tôn trọng và ghi nhận đóng góp của họ. Chính sách chiết khấu phù hợp giúp doanh nghiệp tăng mức độ hài lòng, củng cố niềm tin và khuyến khích hợp tác lâu dài. Về lâu dài, điều này giúp hình thành tệp khách hàng trung thành, giảm chi phí marketing và gia tăng giá trị thương hiệu thông qua truyền miệng tích cực.

V. Công thức tính chiết khấu phần trăm 

1. Cách tính chiết khấu phần trăm theo giá gốc

Đây là phương pháp đơn giản nhất và được sử dụng rộng rãi trong các chương trình giảm giá trực tiếp cho khách hàng cá nhân. Việc này giúp khách hàng dễ dàng thấy được số tiền tiết kiệm khi mua hàng. Hình thức này rất phù hợp với các đợt giảm giá theo mùa, sinh nhật thương hiệu, khai trương cửa hàng hoặc các sự kiện bán hàng online lớn. Công thức tính như sau:

Giá sau chiết khấu = Giá gốc – (Giá gốc × Tỷ lệ chiết khấu)

Ví dụ: Một chiếc điện thoại có giá niêm yết là 10.000.000 VNĐ. Doanh nghiệp triển khai chương trình khuyến mại giảm giá 15% nhân dịp lễ. Tính giá bán sau chiết khấu.

Số tiền được chiết khấu = 10.000.000 × 15% = 1.500.000 VNĐ
Giá bán sau chiết khấu = 10.000.000 – 1.500.000 = 8.500.000 VNĐ

2. Cách tính tỷ lệ phần trăm chiết khấu khi biết giá đã giảm

Trường hợp phổ biến khác là bạn biết giá ban đầu và giá sau khi giảm, nhưng muốn biết tỷ lệ phần trăm mà doanh nghiệp đã chiết khấu cho khách hàng là bao nhiêu. Cách tính này thường được sử dụng trong các báo cáo bán hàng, tổng kết chương trình ưu đãi,… Công thức tính như sau:

Tỷ lệ chiết khấu (%) = [(Giá gốc – Giá sau chiết khấu) / Giá gốc] × 100

Ví dụ: Một sản phẩm có giá niêm yết là 12.000.000 VNĐ, khách hàng chỉ phải thanh toán 10.200.000 VNĐ. Tính tỷ lệ phần trăm chiết khấu.

Số tiền chiết khấu = 12.000.000 – 10.200.000 = 1.800.000 VNĐ
Tỷ lệ chiết khấu = (1.800.000 / 12.000.000) × 100 = 15%

VI. Phương pháp áp dụng chiết khấu phần trăm trong bán hàng

Dù đã hiểu rõ chiết khấu là gì, nhiều doanh nghiệp vẫn áp dụng chưa hiệu quả khi đưa vào thực tế kinh doanh. Để tránh lãng phí ngân sách, giảm biên lợi nhuận hay gây ảnh hưởng đến định vị thương hiệu, bạn cần xây dựng một chiến lược chiết khấu rõ ràng và phù hợp. Dưới đây là 7 cách giúp bạn triển khai chiết khấu phần trăm một cách bài bản, chuyên nghiệp và mang lại hiệu quả trong bán hàng.

Xem thêm: 5 Nguyên tắc quản lý hàng tồn kho giúp tối ưu quy trình kinh doanh

1. Xác định mục tiêu chiết khấu rõ ràng

Trước khi bắt đầu một chương trình chiết khấu, doanh nghiệp cần xác định mục tiêu cụ thể mình muốn đạt được là gì như tăng doanh số, xả hàng tồn, mở rộng tệp khách hàng, hay khuyến khích thanh toán sớm. Nếu không có mục tiêu rõ ràng, bạn sẽ dễ rơi vào tình trạng “giảm giá cho có” mà không đo lường được kết quả. Việc xác định đúng mục tiêu sẽ giúp bạn chọn đúng hình thức chiết khấu phù hợp và tối ưu hóa hiệu quả chương trình. Đây là bước quan trọng đầu tiên trong mọi chiến lược chiết khấu trong kinh doanh.

2. Lựa chọn thời điểm triển khai chiết khấu hợp lý

Chiết khấu sẽ không hiệu quả nếu bạn áp dụng vào thời điểm sai. Hãy cân nhắc các dịp cao điểm mua sắm như lễ, Tết, sinh nhật thương hiệu, hoặc cuối năm, khi khách hàng đang sẵn sàng chi tiêu và mong chờ ưu đãi. Ngược lại, nếu giảm giá liên tục quanh năm, khách hàng sẽ dần mất niềm tin vào giá gốc và chỉ chờ khuyến mãi mới mua hàng. Do đó, chọn đúng thời điểm là yếu tố quan trọng giúp chiết khấu trở nên hấp dẫn và thúc đẩy doanh số hiệu quả mà vẫn giữ được giá trị thương hiệu.

3. Xác định mức chiết khấu phù hợp với lợi nhuận

Khi xác định tỷ lệ chiết khấu, doanh nghiệp cần dựa trên giá vốn, chi phí vận hành, mục tiêu lợi nhuận và hành vi mua hàng của khách. Nếu giảm quá ít, chương trình khó tạo động lực mua, nhưng giảm quá nhiều lại làm giảm biên lợi nhuận và ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu. Vì vậy, cần tính toán mức chiết khấu hợp lý, vừa đủ hấp dẫn để kích thích nhu cầu, vừa đảm bảo lợi nhuận duy trì ổn định. Doanh nghiệp cũng có thể áp dụng mức chiết khấu linh hoạt theo nhóm khách hàng hoặc sản phẩm để tối ưu hiệu quả.

4. Thiết kế chương trình chiết khấu minh bạch và hấp dẫn

Chương trình chiết khấu cần được trình bày rõ ràng, dễ hiểu và minh bạch. Hãy cung cấp đầy đủ thông tin về mức chiết khấu, thời gian áp dụng, điều kiện tham gia và phạm vi áp dụng (sản phẩm/dịch vụ nào được giảm giá). Đồng thời, bạn nên làm nổi bật thông điệp truyền thông để khách hàng cảm nhận được sự hấp dẫn của chương trình, từ đó ra quyết định nhanh chóng hơn. Tránh các thông tin mập mờ như “giảm đến 50%” nhưng thực tế chỉ áp dụng cho vài sản phẩm ít phổ biến.

5. Tích hợp chiết khấu vào chiến dịch marketing tổng thể

Chiết khấu không nên là một hoạt động độc lập, mà cần được lồng ghép vào chiến lược marketing đa kênh. Hãy sử dụng các nền tảng như email marketing, mạng xã hội, quảng cáo Google/Facebook, livestream,… để quảng bá rộng rãi chương trình chiết khấu. Việc phối hợp nhịp nhàng giữa bộ phận kinh doanh và marketing sẽ giúp tăng độ nhận diện và tối đa hóa hiệu quả của chương trình giảm giá, từ đó giúp bạn đạt được nhiều mục tiêu hơn ngoài doanh thu như tăng traffic, tăng lượng đăng ký, hoặc mở rộng tệp khách hàng tiềm năng.

6. Theo dõi và đánh giá kết quả sau mỗi chương trình

Đừng quên đánh giá hiệu quả của chương trình chiết khấu sau khi kết thúc. Bạn cần xem xét các chỉ số như: doanh thu tăng bao nhiêu, biên lợi nhuận có bị ảnh hưởng không, có bao nhiêu khách hàng quay lại mua hàng lần hai,… Việc đo lường kỹ lưỡng sẽ giúp bạn biết được chương trình nào hiệu quả, chương trình nào chưa đạt kỳ vọng để điều chỉnh cho các chiến dịch sau. Đây là bước quan trọng để bạn không chỉ bán được hàng, mà còn học hỏi từ chính dữ liệu của mình để làm tốt hơn ở lần kế tiếp.

7. Tránh lạm dụng chiết khấu 

Nhiều doanh nghiệp mắc sai lầm khi chiết khấu quá thường xuyên, dẫn đến việc khách hàng không còn mua với giá gốc, mà chỉ đợi khuyến mãi. Điều này về lâu dài sẽ làm xói mòn hình ảnh thương hiệu và giảm giá trị sản phẩm. Chiết khấu nên được sử dụng như một công cụ chiến thuật, có giới hạn và đúng thời điểm. Nếu dùng thường xuyên, bạn sẽ vô tình tự đào thải biên lợi nhuận của chính mình và biến thương hiệu trở nên “rẻ tiền” trong mắt khách hàng.

VII. NextX CRM – Giải pháp giúp doanh nghiệp quản lý chiết khấu hiệu quả

NextX CRM là hệ sinh thái phần mềm quản trị & bán hàng all-in-one, được hơn 1.000+ doanh nghiệp Việt tin dùng trong các lĩnh vực như bán lẻ, dịch vụ, phân phối, giáo dục… NextX hỗ trợ doanh nghiệp quản lý khách hàng đa kênh, nuôi dưỡng lead và tự động hóa toàn bộ quy trình chăm sóc bằng dữ liệu và AI. Hiểu đúng chiết khấu là gì là chưa đủ, bạn cần một nền tảng mạnh mẽ như NextX CRM để triển khai, kiểm soát và đo lường hiệu quả các chương trình chiết khấu trong quá trình bán hàng, từ đó tối ưu doanh thu và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Các tính năng nổi bật của NextX CRM:

• Quản lý dữ liệu khách hàng tập trung: Lưu trữ thông tin khách hàng trên một hệ thống, giúp dễ dàng theo dõi hành vi, lịch sử và mức độ tương tác của từng người.
• Phân loại và đánh giá lead bằng AI: Công nghệ trí tuệ nhân tạo tự động phân tích và chấm điểm khách hàng dựa trên hành vi, tần suất tương tác và khả năng chuyển đổi.
• Tích hợp kênh liên lạc đa nền tảng: Liên kết với các kênh như Zalo, Facebook, Email,… giúp thu thập và đồng bộ dữ liệu khách hàng một cách toàn diện.
• Theo dõi hành trình khách hàng chi tiết: Lưu lại lịch sử liên hệ, giúp hiểu rõ trạng thái và nhu cầu hiện tại của từng khách hàng.
• Phân tích dữ liệu & báo cáo thông minh: Giao diện báo cáo trực quan giúp nhà quản lý theo dõi hiệu quả chiến dịch, tỷ lệ chuyển đổi và chất lượng lead theo thời gian thực.
• AI đánh giá hội thoại & phản hồi: Hệ thống tự động phân tích nội dung trao đổi với khách hàng, hỗ trợ kỹ năng tư vấn và nâng cao độ chính xác trong xác định lead tiềm năng.

VIII. Kết luận

Hiểu đúng chiết khấu là gì là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp thiết lập chính sách giá hợp lý, tăng sức cạnh tranh và tối ưu hóa lợi nhuận. Và để phát huy tối đa giá trị của chiết khấu, doanh nghiệp hiện đại cần một hệ thống quản lý chuyên nghiệp – có khả năng tự động hóa, đồng bộ quy trình và theo dõi hiệu quả dễ dàng. Theo dõi ngay trang tin NextX để cập nhật những kiến thức thực tiễn và xu hướng mới nhất về bán hàng, marketing, CRM, công nghệ và đặc biệt là các chiến lược ứng dụng chiết khấu thông minh trong kinh doanh hiện đại. Đây sẽ là công cụ đắc lực giúp bạn tối ưu quy trình bán hàng, chăm sóc khách hàng hiệu quả và nâng cao lợi nhuận bền vững.